Streszczenie

Wprowadzenie. Poprzez symetryczną lub hybrydową transformację, równania Kedem-Katchalsky’ego (K-K) dla roztworów ternarnych można przekształcić do symetrycznych (R_ij lub L_ij) lub hybrydowych (zawierających współczynniki H_ij, W_ij, S_ij, N_ij, K_ij lub P_ij) postaci sieciowych.
Cel. Wyprowadzenie sieciowej postaci równań K-K dla jednorodnych ternarnych roztworów nieelektrolitów zawierających współczynniki Peusnera H_ij (i, j ∈ {1, 2, 3}), oraz obliczenie tych współczynników dla roztworów zawierających rozpuszczalnik i dwie substancje rozpuszczone, oraz ich porównanie ze współczynnikami R_ij i L_ij przedstawionymi w pierwszej i drugiej części pracy (Polim. Med. ). Do obliczeń wykorzystano wyznaczone doświadczalnie parametry transportowe, tj. współczynniki przepuszczalności hydraulicznej (L_p), przepuszczalności solutu (ω) i odbicia (σ).
Materiał i metody. Materiałem badawczym była membrana Nephrophan o znanych parametrach transportowych dla wodnych roztworów glukozy i etanolu, a narzędziem badawczym – formalizm termodynamiki sieciowej Peusnera (PNT) oraz równania K-K dla ternarnych roztworów nieelektrolitów.
Wyniki. Korzystając z hybrydowych transformacji sieci termodynamicznych Peusnera przedstawiono sieciową postać równań K-K dla roztworów ternarnych, składających się z rozpuszczalnika i dwóch substancji rozpuszczonych. Obliczono zależności współczynników Peusnera H_ij (i, j ∈ {1, 2, 3}) dla warunków jednorodności roztworów od średniego stężenia jednego składnika roztworu w membranie (C₁) przy ustalonej wartości drugiego (C₂).
Wnioski. Analiza współczynników Peusnera H_ij (i, j ∈ {1, 2, 3}) jest nowym narzędziem, które można zastosować do badania transportu membranowego. Wykonane obliczenia dowiodły, że jedynie współczynniki H₁₂, H₂₁, H₂₂ i H₃₂ są czułe na stężenie i skład roztworów nieelektrolitów rozdzielanych przez membranę polimerową.

Abstract

Introduction. Using symmetrical or hybrid transformation Kedem-Katchalsky membrane transport equations (K-K) for ternary solutions can be transformed to symmetrical (R_ij lub L_ij) or hybrid (contain coefficients H_ij, W_ij, S_ij, N_ij, K_ij or P_ij) network form.
Purpose. Derivation of network form of K-K equations for homogeneous ternary non-electrolyte solutions containing Peusner’s coefficients H_ij (i, j ∈ {1, 2, 3}) and calculation of these coefficients for solutions consisting of solvent and two dissolved substances. Moreover comparison of these coefficients with coefficients R_ij and L_ij presented in the first and second part of the paper (Polim. Med.) was shown. Coefficients H_ij (i, j ∈ {1, 2, 3}) can be calculated on the basis of experimentally determined transport parameters i.e. the hydraulic permeability coefficients (Lp), solute permeability (ω) and reflection (σ).
Material and Methods. The research material was the membrane (Nephrophan) with known parameters for the transport of aqueous solutions of glucose and ethanol and the research tool was the formalism of Peusner’s network thermodynamics (PNT) and K-K equation for ternary non-electrolyte solutions.
Results. Using the hybrid transformation of the Peusner’s thermodynamic networks, the network form of K-K equations for ternary solution consisting of solvent and two dissolved substances was presented. Dependences of Peusner’s coefficients H_ij (i, j ∈ {1, 2, 3}) in the conditions of solutions homogeneity from the average concentration of one component of solution in the membrane (C₁) with a constant value of second component (C₂).
Conclusion. Analysis of Peusner’s coefficients H_ij (i, j ∈ {1, 2, 3}) is a new tool, which can be used for examination of the membrane transport. The calculations proved, that the values of coefficients H₁₂, H₂₁, H₂₂ and H₃₂ are sensitive to the concentration and composition of the non-electrolyte solutions separated by the polymer membrane.